اختلال طیف اتیسم ( ASD )

افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم ( ASD ) اغلب در پردازش و بیان احساسات خود مشکل دارند، بنابراین ممکن است همیشه نتوانند ارتباط برقرار کنند یا ابراز کنند که آسیب دیده اند یا مورد سوء استفاده قرار گرفته اند. این افراد ممکن است آسیب های اجتماعی و PTSD را در نتیجه مشکلاتشان در درک و تفسیر نشانه های اجتماعی، زبان بدن و احساسات تجربه کنند. این مشکلات می تواند منجر به تجربیات منفی مانند انزوا و طرد شدن برای این افراد شود. برخی از نمونههایی از آسیبهای اجتماعی که افراد مبتلا به ASD ممکن است تجربه کنند
عبارتند از:

•  مورد آزار و اذیت قرار گرفتن توسط همسالان در مدرسه یا محیط های اجتماعی
•  طرد شدن توسط همسالان
• سوء برداشت یا تفسیر نادرست توسط دیگران
• هدف تبعیض قرار گرفتن
• ناتوانی در برقراری و حفظ دوستی ها
• اشتباه فهمیده شدن یا تشخیص اشتباه توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی وسلامت
• آسیب پذیری بیشتر در برابر سوء استفاده (جسمی، روانی، جنسی، مالی، اجتماعی)
  براون-لاووی و همکاران دریافتند که بزرگسالان مبتلا به ASD در مقایسه با گروه کنترل
  3 برابر بیشتر در معرض تماس جنسی ناخواسته،
  2/7 برابر بیشتر اجبار جنسی
  2/4 برابر بیشتر در معرض تجاوز جنسی قرار دارند.

مداخلات
مداخلات مختلفی برای بهبود مشکلات مهارتهای اجتماعی مراجعان مبتلا به اختلال طیف اتیسم ) ASD ( طراحی شدهاند. که اغلب توسط کاردرمانگران برنامه ریزی و اجرا میگردد.
آموزش مهارت های اجتماعی انواع مختلفی را شامل می شود و با شواهد بیشتری در حال گسترش است. برخی از مداخلات قابل توجهی که مورد استفاده قرار گرفته اند عبارتند از:
· راهنمایی همسالان ( Peer mentoring )
· گروه های مهارت های اجتماعی ( Social skills groups )
· مدل سازی ویدیویی ( Video modeling )
· داستان های اجتماعی ( Social stories )
· کتاب های تصویری ( Picture books

راهنمایی همسالان ( Peer mentoring )

راهنمایی همسالان نوعی درمان است که شامل همراه کردن افراد مبتلا به اتیسم با همسالان معمولی در حال رشد برای حمایت اجتماعی و عاطفی است. این کار را می توان به صورت انفرادی یا گروهی انجام داد و اغلب به عنوان مکملی برای درمان های دیگر مانند کاردرمانی و گفتاردرمانی استفاده می شود. مشاوره با همسالان میتواند به افراد مبتلا به اتیسم فرصت تمرین و بهبود مهارتهای اجتماعی خود را در یک محیط طبیعی و کمتر رسمی بدهد.
مزیت دیگر این است که مربیان می توانند با ارائه تجربیات اجتماعی مثبت و فرصت موفقیت در تعاملات اجتماعی به افراد مبتلا به اتیسم کمک کنند تا عزت نفس و اعتماد به نفس خود را توسعه دهند. مزیت متقابل مشاوره با همسالان این است می تواند به خود همسالان نیز کمک کند تا افراد مبتلا به اتیسم را درک، همدلی و پذیرش بیشتری داشته باشند که می تواند به جامعه ای فراگیرتر کمک کند.

تیچنور و ویتبی تأثیرات راهنمایی همسالان را بر دانش آموزان مبتلا به اتیسم مطالعه کردند. دانش آموزان هدف و مربیان همسال بر اساس سطح مهارت، سن و ترجیحات همسان شدند.

دانش آموزان در طول اردوی یک هفته ای یک روزه در فعالیت های مختلفی شرکت کردند. به مربیان نحوه تعامل با دانش آموزان آموزش داده شد و تکنسین های رفتاری برای تسهیل اینتعاملات آموزش دیدند. یافته ها نشان می دهد که ویژگی های مربی همسالان و ویژگی های دانش آموز هدف به موفقیت مداخله راهنمایی همسالان کمک می کند.

گروه های مهارت های اجتماعی ( Social skills groups )

گروه های مهارت های اجتماعی در یک گروه مهارتهای اجتماعی سنتی، تقریباً 4 یا 5 کودک مبتلا به ASD در درسهای مهارتهای اجتماعی که توسط معلم یا کاردرمانگر تدریس میشود، شرکت میکنند. این گروهها معمولاً در مدرسه کودک همراه با سایر همکلاسیها یا در یک کلینیک سرپایی با سایر جوانان مبتلا به ASD از جامعه وسیعتر ملاقات میکنند.

موضوعات جلسه ممکن است شامل:

o احوالپرسی با دیگران
o دوستانه رفتار کردن
o پیوستن یا شروع بازی با دیگران
o توجه به نشانه های غیرکلامی
o شروع و حفظ مکالمات
چند نمونه از سرفصل تمرین های موضوعی برای گروه های مهارت های اجتماعی عبارتند از:
§ آشنایی با دیگران
§ زبان بدن (غیر کلامی)
§ برخورد با احساسات در گفتگو
§ برداشت و درک از تمسخر در مقابل طنز
§ نکات دوست یابی
§ ملاقات با افراد جدید/پرسیدن سوال
§ استفاده از زبان بدن
§ استفاده از سیگنال های بدن برای بیان و درک احساسات
§ ادامه مکالمه/گوش دادن فعال
§ به اشتراک گذاشتن نظرات

مدل سازی ویدیویی ( Video modeling )

با مدلسازی ویدیویی، کودکان مبتلا به ASD ویدیوهایی را تماشا میکنند که نشان میدهند خود یا همسالان خود مهارتهای اجتماعی خاصی را نشان میدهند و سپس مهارتها را تمرین میکنند. تحقیقات به طور گسترده ای از مدل سازی ویدیویی به عنوان یک مداخله موثر برای کودکان و نوجوانان مبتلا به ASD برای یادگیری انواع بسیاری از مهارت ها، از جمله مهارت های اجتماعی، حمایت کرده است کسانی که در این طیف قرار دارند یاد میگیرند که چگونه افراد با مکالمه، ارتباطات غیرکلامی، رفتارها یا روایت افکار در سرشان تعامل دارند. یک مطالعه اثربخشی مداخلات مهارتهای اجتماعی با واسطه و مدلسازی ویدئویی را برای کودکان مبتلا به اختلالات طیف اتیسم بررسی کرد. مهارتهای اجتماعی با واسطه و مدلسازی ویدیویی عملکرد اجتماعی کودکان مبتلا به ASD ) را بهبود میبخشن

داستان های اجتماعی ( Social stories ) و کتاب های تصویری (Picture books )

داستان های اجتماعی و کتاب های تصویری داستانهای اجتماعی، داستانهای مختصر و فردی هستند که برای آموزش یک مهارت یا رفتار اجتماعی یا درباره یک مفهوم یا رویداد نوشته شده اند. داستان ها به زبان ساده نوشته شده اند و اغلب شامل تصاویری برای کمک به فرد در درک موقعیت هستند. داستانهای اجتماعی میتوانند برای آموزش طیف گستردهای از مهارتها، از جمله ارتباطات، تعاملات اجتماعی، مراقبت از خود و کارهای روزمره استفاده شوند. همچنین میتوان از آنها برای کمک به افراد مبتلا به ASD برای درک و کنار آمدن با تغییرات روتینها یا موقعیتهای جدید استفاده کرد. داستانهای اجتماعی میتوانند برای افراد در هر سنی مفید باشند و میتوانند برای استفاده در محیطهای مختلف مانند حضوری، از راه دور و آنلاین سازگار
شوند.

جمع بندی

با آموزش مهارت های اجتماعی، کاردرمانگران می توانند به استفاده از تکنیک های مختلف برای کمک به مراجعان مبتلا به اتیسم کمک کنند. کاردرمانی می تواند برای آموزش طیف وسیعی از مهارت های اجتماعی از جمله ارتباطات، تعاملات اجتماعی، مراقبت از خود و وظایف روزمره زندگی استفاده شود.
هر مراجع نقاط قوت خود را دارد، بنابراین هیچ تکنیکی به عنوان بهترین در نظر گرفته نمیشود. در واقع، ترکیبی از تکنیکهایی مانند راهنمایی همسالان، مدلسازی ویدیویی، داستانهای اجتماعی و گروهها ممکن است برای بهبود جامعه پذیری مؤثرتر از انزوا باشد.
اجتماعی اغلب ممکن است » هنجارهای « مهمتر از همه، در حالی که اجتماعی شدن بر اساس هدف والدین باشد، نیازهای مراجع )اغلب کودک( نباید نادیده گرفته شود. به همین دلیل است که برخی از تکنیکها مانند ABA بحثبرانگیزتر از تکنیکهایی هستند که توسط یک کاردرمانگر استفاده میشود، زیرا اغلب بر تغییر مراجع متمرکز هستند و کمتر مراجع محور client centered هستند.